สวนผักออร์แกนิค ฮีโร่กู้ชีวิต
สวนผักออร์แกนิค ฮีโร่กู้ชีวิต

เรื่อง/ภาพ : เบียร์ เกษตรก้าวไกล

วิกฤติเศรษฐกิจเมื่อปี 40  สะท้อนภัยร้ายจากสารเคมีที่มากับการทำเกษตรบนพื้นที่ราบลุ่มเชิงเขาแถบวังน้ำเขียว จากความเดือดร้อนนำไปสู่การก่อตั้งกลุ่มส่งเสริมกสิกรรมไร้สารพิษ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา และยังพัฒนามาตลอดระยะเวลา 20 ปี พร้อมทั้งก้าวสู่การขยายพื้นที่การผลิตพืชผลเกษตรที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมได้อย่างรวดเร็ว

สวนผักออร์แกนิค
สวนผักออร์แกนิค

ถือเป็นชุมชนอีกแห่งหนึ่งที่เลิกใช้ปุ๋ยเคมีและยาฆ่าแมลง เปลี่ยนแปลงผืนดินเขาหัวโล้น เป็นแปลงเกษตร ด้วยการนำเศษอาหารที่เหลือใช้ในครัวเรือนและเศษพืชในแปลงเพาะปลูกมาหมักให้ได้จุลินทรีและทำปุ๋ยหมักชีวภาพ โดยค่อยๆปรับเปลี่ยนไปสู่วงกว้าง จากการรวมกลุ่มพียงไม่กี่คนปลูกผักโดยไม่ใช้สารเคมีในพื้นที่คนละ 2 งาน หรือครึ่งไร่ ปัจจุบันมีสมาชิกมากถึง 600 คน

อำนาจ หมายยอดกลาง ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาการพัฒนาของชาวบ้าน โครงการส่งเสริมกสิกรรมไร้สารพิษ
อำนาจ หมายยอดกลาง ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาการพัฒนาของชาวบ้าน โครงการส่งเสริมกสิกรรมไร้สารพิษ

อำนาจ หมายยอดกลาง ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาการพัฒนาของชาวบ้าน โครงการส่งเสริมกสิกรรมไร้สารพิษ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ กล่าวว่า ช่วงแรกที่ตั้งกลุ่มกสิกรรมไร้สารพิษ ใครๆก็ว่าบ้า เป็นเพียงกลุ่มไร้สาระ

ตอนแรกไม่ได้คิดว่าจะเป็นโครงการอะไรใหญ่โต เพียงแต่เราคิดว่าอาหารที่เรากินเอง และให้กับคนอื่นได้กิน มันสามารถต่อชีวิตคนได้ ประกอบกับพื้นที่อำเภอวังน้ำเขียวคือพื้นที่ต้นน้ำ ถ้าเรามาฟื้นฟูในส่วนนี้ได้ ก็จะเป็นต้นน้ำที่ไร้สารพิษ ซึ่งที่นี่มีทุนทางธรรมชาติมากมาย

มะเขือเทศราชินี
มะเขือเทศราชินี

อำนาจ กล่าวต่ออีกว่า กลุ่มส่งเสริมกสิกรรมไร้สารพิษวังน้ำเขียวมุ่งเน้นผลิตผักไร้สารพิษให้เพียงพอต่อความต้องการบริโภคในครัวเรือน เมื่อเหลือจากการบริโภคแล้ว จึงผลิตเพื่อการค้า ซึ่งสมาชิกต้องมีส่วนร่วมในการกำหนดราคาเอง มีเหตุผลในการตั้งราคา ตั้งเงื่อนไขร่วมกัน เมื่อทราบจำนวนผลผลิตที่ลูกค้าต้องการแล้ว จะมาจัดสรรโควต้าซึ่งกำหนดร่วมกันทุกสัปดาห์ โดยให้เกษตรกรสมาชิก 3 คนดูแลพื้นที่ 1 ไร่ และต้องปลูกผักอย่างน้อย 6 ชนิด เพื่อความหลากหลาย แต่บางครั้งก็ไม่ได้ตามที่ลูกค้าสั่ง มีความคลาดเคลื่อนประมาณ 30%

การขนส่งใช้รถของสหกรณ์ที่ปิดกั้นลมเพื่อป้องกันผักเสียหาย ส่งผักประมาณตันครึ่งต่อครั้ง 4 จุดต่ออาทิตย์ รวมประมาณ 5 ตัน ส่งท๊อปส์ เลมอนฟาร์มและร้านค้ารายย่อยที่เน้นสินค้าสุขภาพในกรุงเท่านั้น รวมถึงมีการแปรรูปผักกาดดองซึ่งได้รับรองมาตรฐานจากออร์แกนิคไทยแลนด์

ผักกาดเขียวกวางตุ้ง
ผักกาดเขียวกวางตุ้ง

เราปลูกผักเพื่อกินก่อน เหลือแล้วถึงขาย ยึดแนวคิดที่พึ่งตนเองให้ได้ เพราะเรามีจุดแข็งในด้านสภาพอากาศที่สามารถปลูกพืชเมืองงหนาวได้ ต้องรวมกลุ่มแปรรูปผลผลิตที่มีอยู่ ร่วมกันลงทุนเครื่องมืออุปกรณ์ เพื่อลดต้นทุนการผลิต ตามหลักเกษตรทฤษฎีใหม่ อำนาจ กล่าวทิ้งท้าย

กสิกรรมไร้สารพิษคือสิ่งที่ต้องอาศัยหัวใจอันแน่วแน่และมั่นคงเป็นอย่างยิ่ง ใช้เวลากว่ายี่สิบปีของการดำเนินงาน วันนี้โครงการเล็กๆ สามารถทำให้ชาวบ้านในพื้นที่มีอาชีพทำกินที่มั่นคง เรียนรู้จากการพึ่งพาตนเองบนความพอเพียง ทั้งยังขยายองค์ความรู้ออกไปสู่เกษตรกรเกือบทั้งประเทศ ผ่านการอบรมและศึกษาดูงาน ให้เกษตรกรตระหนักรู้ถึงของที่มีอยู่ในชุมชน และสามารถนำไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด เพื่อพัฒนาไปสู่การจำหน่ายจ่ายแจก เสริมสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีอย่างยั่งยืน

ทองเย็น แม่นปืน เจ้าของสวนผักอาณาจักรแม่นปืน
ทองเย็น แม่นปืน เจ้าของสวนผักอาณาจักรแม่นปืน

ทองเย็น แม่นปืน เจ้าของสวนผักอาณาจักรแม่นปืน อายุ 52 ปี เล่าว่า ในช่วงแรกที่ตั้งกลุ่ม เริ่มปลูกผักจากพื้นที่  2 งาน ปัจจุบันขยายมาเป็น 5 ไร่ ปลูกผักทั้งหมดกว่า 30 ชนิด ผักที่ขายดีที่สุดก็คือ ยอดมะระแม้ว เพราะปลูกครั้งเดียวสามารถขายได้ตลอดทั้งปี ซึ่งใช้เวลาปลูกเพียง 3 เดือนเท่านั้น รองลงคือมะเขือเทศและกะหล่ำสามารถขายได้ปีละครั้ง ปัจจุบันเริ่มเพาะพันธุ์เอง โดยกว่า 20 ปีที่ผ่านมาใช้ประสบการณ์ลองผิดลองถูก โดยมีการเก็บผักอาทิตย์ละ 3 ครั้ง คือ จันทร์ พุธ ศุกร์ และตัดผักในตอนเช้ารวบรวมไว้ชั่ง จะใส่ตะกร้าพลาสติก ตัดแล้วล้างน้ำใส่ตะแกรงให้สะเด็ด ตะกร้าละ 5 กิโลกรัม จากนั้นรถสหกรณ์ก็มาจะรับผัก

ต้นหอมตัดพร้อมส่งขายจากสวนอาณาจักรแม่นปืน
ต้นหอมเตรียมปลูกสวนอาณาจักรแม่นปืน

ปลูกผักออร์แกนิค ช่วยให้เราลืมตาอ้าปากได้ จากดินลูกรังเพาะปลูกไม่ได้ กลายเป็นแปลงผักสร้างรายได้ เพราะโครงการกสิกรรมไร้สารพิษฯให้ความรู้หลายอย่าง สอนวิธีการทำปุ๋ยหมัก น้ำหมัก และเป็นหมอดิน ช่วยให้ลดต้นทุนได้ ปลอดภัยทั้งเราทั้งคนกิน ความเหนื่อยยากที่ผ่านมาไม่เคยท้อ ยึดตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงของพ่อหลวง รัชกาลที่ ๙

อาจเป็นเพราะความศรัทธาและความเชื่อในพลังแห่งความอดทนของเกตรกรเอง จึงทำให้สวนออร์แกนิควันนี้ เป็นเหมือนดั่งฮีโร่ ที่ส่องแสงให้ค้นพบทางออก นำพาชีวิตไปสู่หนทางที่มั่นคง หลอมรวมกันเป็นกลุ่มส่งเสริมกสิกรรมไร้สารพิษ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ดังเช่นทุกวันนี้

เริ่มปลูกต้นหอมไร้สาร
เริ่มปลูกต้นหอมไร้สาร
SIMA_webbanner_468x90_TH_animated