ภาพ/ข่าว : ลุงพร เกษตรก้าวไกล
เพื่อนๆรู้หรือเป่าครับว่า แมลงมันหิวแสงเหมือนกัน ไม่ใช่มีแต่คนเท่านั้นนะที่หิวแสง…
เมื่อเดือนก่อนผมมีโอกาสได้เดินทางไปยังเขตปกครองตนเองซินเจียง ประเทศจีน โดยทางธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์(ธ.ก.ส.)เขาพา “เกษตรกรหัวขบวน” ไปศึกษาดูงานด้านนวัตกรรมเกษตร หนึ่งในโปรแกรมนั้นก็คือ อุทยานนิทรรศการเกษตรกรรมซินเจียง “โรงงานปลูกผัก” ซึ่งเป็นหนึ่งในสถานีวิจัยด้านการเกษตร 9 แห่งทั่วประเทศจีน ที่นำเสนอเทคโนโลยี vertical farming หรือการปลูกพืชแนวตั้งในโรงงานระบบปิด ควบคุมสภาพแวดล้อมด้วยระบบอัจฉริยะ ทั้งแสง อุณหภูมิ ความชื้น รวมถึงระดับออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ โดยมี AI ตรวจวัดความผิดปกติ นอกจากนี้ยังมีเทคนิคการปลูกไม้ดอกควบคู่ผักเพื่อเพิ่มออกซิเจน และใช้กับดักแมลงแบบกาวเหนียวสองสี พร้อมเทคโนโลยีสายพานในการเพาะกล้า โดยใช้พลังงานสะอาดโซล่าเซลล์ขับเคลื่อนการปลูกผักแนวตั้งในโรงงานเรือนกระจกขนาดใหญ่ เรียกว่าโรงงานปลูกผักของเขาทันสมัยสุดๆๆๆ ควบคุมอุณภูมิ อากาศ ให้ปลูกผักได้ทั้งปี และแม้แต่แมลงตัวไหนบินเข้ามาเขาก็มองเห็นและดักจับได้ แต่ถึงอย่างไรก็ตาม แม้ว่าเทคโนโลโลยีของเขาจะสูงส่งเพียงใด แต่ก็ยังมีภูมิปัญญาระดับชาวบ้านมาใช้ด้วย คือเขาใช้แผ่นกาวกับดักแมลงแบบบ้านเรา มาเป็นกับดักแมลงศัตรูพืชที่มีเล็ดลอดเข้ามาเป็นระยะๆ
ผมสังเกตเห็นแผ่นกาวสีเหลืองแขวนเต็มไปหมด บางแผ่นก็ดักจับแมลงตัวเล็กๆ จำนวนมาก ต่างกับแผ่นสีฟ้าที่ดูว่าดักจับแมลงได้น้อยกว่ากันมาก ซึ่งผมก็ได้รู้ตอนหลังว่าแมลงที่ชอบสีฟ้ามีน้อยชนิดนั่นเอง
จึงอดไม่ได้ที่จะไปถามไถ่ว่าวิธีการใช้แผ่นกาวกับดักแบบนี้ได้ผลดีหรือไม่ เขาบอกว่าได้ผลดีครับ ไม่ต้องใช้ยาแรงคือพวกสารเคมีต่างๆมาฉีดพ่น…ปกติโรงเรือนของเขาเป็นเขตแมลงห้ามเข้ามีกรรมวิธีป้องกันอย่างดี แต่ก็มีแมลงบางชนิดเล็ดลอดมาได้
ผมได้ความรู้อีกว่าแมลงแต่ละชนิดชอบแสงสีไม่เหมือนกัน ทางอุทยานเกษตรแห่งนี้เขาจะมีนักวิชาการผู้เชี่ยวชาญคอยตรวจจับแมลงอย่างเข้มงวด
โดยมีข้อมูลทางงานวิจัยมาอ้างอิง พบว่า ที่แผ่นกาวดักแมลงส่วนใหญ่เป็นสีเหลืองเพราะว่า แมลงศัตรูพืชส่วนใหญ่มีพฤติกรรมที่เรียกว่า “phototaxis” (การเคลื่อนที่เข้าหาแสง)เป็นพฤติกรรมตอบสนองโดยมีแสงเป็นสิ่งเร้า และตาของแมลงจะตอบสนองต่อแสงสีเหลือง (โดยเฉพาะสีเหลืองเรืองแสง หรือ fluorescent yellow) มากกว่าสีอื่น ๆ ถึงว่าทำไมแผ่นสีฟ้าจึงมีแมลงมาติดกับดักน้อย ก็เพราะแมลงส่วนใหญ่ชอบสีเหลืองนั่นเอง
งานวิจัยยังพบอีกว่า แสงสีเหลืองสดใสทำให้แมลงเข้าใจผิดว่าเป็นแสงที่สะท้อนจากใบพืช ดอกไม้ หรือแหล่งอาหารอื่น ๆเรียกว่าสีเหลืองหลอกแมลงได้ คงเคยเห็นกันบ้าง อย่างบ้าเราที่เขาใช้ถุงห่อทุเรียนสีแดง นั้นก็เพราะแมลงตาบอดสี มองไม่เห็นแสงสีแดงนั่นเองครับ
สำหรับแมลงเป้าหมาย: แผ่นกาวสีเหลืองมีประสิทธิภาพสูงในการดึงดูดแมลงหลายชนิด เช่น แมลงหวี่ขาว, เพลี้ยอ่อน, แมลงวันทอง และแมลงวันหนอนชอนใบ
อย่างไรก็ตาม แมลงบางชนิดอาจถูกดึงดูดด้วยสีอื่น เช่น แผ่นกาวสีฟ้า จะมีประสิทธิภาพในการดักจับ เพลี้ยไฟ ได้ดีกว่า ดังนั้นการเลือกใช้แผ่นกาวควรพิจารณาจากชนิดของแมลงที่เราต้องการควบคุมด้วย จึงจะได้ผลดีครับ
