สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 3 จังหวัดระยอง โชว์ผลงานการพัฒนาเกษตรกร จนได้รับรางวัลดีเด่นสาขาทำสวนปี 64 ของภาคตะวันออก ที่เน้นบังคับทุเรียนออกดอก ออกผลนอกฤดู จนได้ราคาดี แถมจัดการพื้นที่แบบลดต้นทุน ใช้เครื่องจักกล ระบบ้ำอัจฉริยะสั่งการทางมือถือ และปลูกพืชแซมหลากหลายเป็นรายได้ก่อนทุเรียนให้ผลผลิต
นายปิยะ สมัครพงศ์ ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 3 จังหวัดระยอง ( สสก. 3 ) เปิดเผยว่า นายสุเทพ จรูญชนม์ เกษตรกรอำเภอวังจันทร์ จังหวัดระยอง เป็นผู้ที่ได้รับการคัดเลือกจากคณะกรรมการพิจารณา ให้ได้รับรางวัล เกษตรกรดีเด่นสาขาทำสวน ระดับเขตภาคตะวันออก ประจำปี 2564 ด้วยเป็นผู้ที่ประสบผลสำเร็จในการทำสวนทุเรียนนอกฤดูโดยบังคับดอกทุเรียนให้ออกก่อนฤดูกาล เพื่อให้ผลผลิตมีราคาดีสามารถกำหนดราคาขายเองได้
นายปิยะ กล่าวต่อไปว่า นายสุเทพ ถือเป็นเกษตรกรหัวไวใจสู้ แม้ในปีแรกๆ ที่ทำนอกฤดูจะไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควร ต้นทุเรียนให้ผลผลิตเพียงร้อยละ 40 เท่านั้น แต่ไม่ละความพยายาม ได้ศึกษาเรียนรู้อย่างจริงจังจากผู้มีประสบการณ์และนักวิชาการการเกษตร เช่น การนำเทคโนโลยีต่างๆ มาใช้ในพื้นที่เพาะปลูกเพื่อแก้ปัญหาด้านแรงงาน ช่วยลดต้นทุนการผลิต โดยลดการใช้สารเคมีหันมาใช้สารชีวภัณฑ์ในการควบคุมแมลงศัตรูพืช จากนั้นนำมาปฏิบัติจนประสบความสำเร็จ สามารถผลิตทุเรียนนอกฤดูได้
“นายสุเทพได้ปลูกทุเรียนในพื้นที่รวม 176 ไร่ โดยที่ผ่านมาผลิตทุเรียนนอกฤดู โดยผลผลิตร้อยละ 80 ส่งขายตลาดต่างประเทศ และอีกร้อยละ 20 ขายภายในประเทศ ซึ่งบังคับให้ทุเรียนออกดอกและให้ผลผลิตก่อนฤดูปกติ ทำให้ผลผลิตมีราคาที่ดี ลดการกระจุกตัวของผลผลิตในฤดู สามารถกระจายผลผลิตออกไปให้มีช่วงเก็บเกี่ยวกว้างมากขึ้น และหลีกเลี่ยงโอกาสเจอกับภัยธรรมชาติ ที่มักเกิดขึ้นทุกปี มีการนำสารกลุ่มควบคุมการเจริญเติบโตพืช ซึ่งมีผลในการควบคุมระดับฮอร์โมน GA ภายในยอดมาใช้ ทำให้ทุเรียนมีความเครียดและออกดอกตามช่วงเวลาที่กำหนดได้” นายปิยะ กล่าว
ด้าน นายสุเทพ จรูญชนม์ เปิดเผยถึงแนวทางการผลิตทุเรียนนอกฤดูจนประสบความสำเร็จว่า ปัจจัยสำคัญ คือต้นทุเรียนต้องมีความสมบูรณ์แข็งแรง อายุต้นอยู่ที่ระหว่าง 5 -15 ปี มีใบที่สมบูรณ์ ใบหนาไม่มีความเสียหายที่เกิดจากโรคและแมลง ซึ่งจะต้องบำรุงจนได้ใบทุเรียนที่มีคุณลักษณะดังกล่าวก่อนที่จะกระตุ้นให้เกิดตาดอกอย่างน้อย 2 ชุด
“และที่สำคัญจะต้องมีการวางแผนการผลิตไม่ให้ออกมาเก็บเกี่ยวพร้อมกับทุเรียนในฤดู เพราะจะทำให้เจอกับปัญหาราคาผลผลิต ซึ่งในภาคตะวันออกทุเรียนในฤดูจะเก็บเกี่ยวช่วงเดือนเมษายน – มิถุนายน ของทุกปี ฉะนั้นทุเรียนนอกฤดูควรเก็บเกี่ยวก่อนเดือนเมษายน ซึ่งเป็นช่วงที่มีผลผลิตออกสู่ตลาดยังไม่มากนัก จะทำให้ทุเรียนมีราคาสูง”
“ในการผลิตจะมีการวางแผนการตลาด และป้องกันโรคแมลงศัตรูพืช โดยใช้การจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน (IPM) ที่สำคัญพื้นที่ปลูกทุเรียนจำนวนมากการใช้แรงงานจึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง ปัจจุบันมักขาดแคลน ก็ได้แก้ไขด้วยการนำเทคโนโลยีเครื่องจักรกลทางการเกษตรมาใช้ในสวน เช่น เครื่องพ่นยา เครื่องตัดหญ้า รถกระเช้า ตลอดจนนำระบบสั่งการระบบให้น้ำทุเรียนผ่านโทรศัพท์มือถือ ซึ่งเป็นวิทยาการใหม่ที่นำมาปรับใช้ในการดูแลสวนทุเรียน ก็ประสบความสำเร็จด้วยดี ที่ผ่านมามีเกษตรกรที่ปลูกทุเรียนทั้งในพื้นที่และนอกพื้นที่ ให้ความสนใจเดินทางเข้ามาศึกษาดูงานอย่างต่อเนื่อง จึงได้จัดทำแปลงสาธิตการผลิตทุเรียนนอกฤดูขึ้น เพื่อให้เกษตรกรที่สนใจได้เข้ามาศึกษาเรียนรู้ แล้วนำไปทำที่สวนของตนเอง”
นอกจากนี้ ยังมีการจัดตั้งวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ทุเรียนนอกฤดู อำเภอวังจันทร์ ขึ้น ปัจจุบันมีนายสุเทพ เป็นประธาน มีสมาชิก 32 ราย พื้นที่ปลูก 475 ไร่ ให้ผลผลิตรวม 950 ตันต่อปี โดยทางวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ ทุเรียนนอกฤดู อำเภอวังจันทร์ ได้มีการแบ่งปันเทคนิคและความรู้ต่าง ๆ แบบไม่หวังสิ่งตอบแทน ให้แก่เกษตรกรทั่วไป เช่น การผลิตทุเรียนนอกฤดู เทคนิคการตัดแต่งกิ่ง การปลูกพืชแซมสวนทุเรียนเสริมรายได้ก่อนทุเรียนให้ผลผลิต และการใช้เครื่องจักรกลทางการเกษตร เป็นต้น
ทั้งนี้ สำหรับการพิจารณาคัดเลือกเกษตรกรดังกล่าว เป็นการดำเนินการตามนโยบายของกรมส่งเสริมการเกษตร ที่ได้กำหนดให้มีการคัดเลือกเกษตรกร บุคคลทางการเกษตร และสถาบันเกษตรกรที่มีผลงานดีเด่นเป็นประจำทุกปี เพื่อเผยแพร่และยกย่องเชิดชูเกียรติ ให้เป็นที่ปรากฏต่อสาธารณะชน เกิดความภาคภูมิใจในอาชีพตนเอง ตลอดจนเป็นเกษตรกรต้นแบบ เป็นแหล่งเรียนรู้และศึกษาผลงานจากตัวอย่างจริง เพื่อพัฒนาและยกระดับมาตรฐานการดำเนินงานต่อไป โดยเกษตรกรที่ผ่านการคัดเลือกจากระดับจังหวัด จะส่งผลการคัดเลือกให้กรมส่งเสริมการเกษตรพิจารณาคัดเลือกเป็นเกษตรกร บุคคลทางการเกษตร และสถาบันเกษตรกรดีเด่นระดับประเทศ ซึ่งจะเข้ารับพระราชทานโล่ในงานพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญต่อไป
