เรื่อง/ภาพ : อรรถสิทธิ์ ทองร่วง / กระบี่
หนู เป็นศัตรูพืชสำคัญที่สร้างความเสียหายให้กับสวนปาล์มน้ำมันทุกระยะ โดยหนูพุกใหญ่ และ หนูนาใหญ่ มักกัดทำลายต้นกล้าปาล์มน้ำมันในแปลงเพาะชำและต้นปาล์มปลูกใหม่ นอกจากนี้ยังมี หนูป่ามาเลย์ ที่เข้าทำลายปาล์มน้ำมันในช่วงให้ผลผลิต กัดกินตั้งแต่ช่อดอกอ่อน ผลปาล์มอ่อน ผลดิบ และกินกระทั่งเนื้อเปลือกผลสุก เกษตรกรหลายพื้นที่ได้รับความเดือดร้อนจากหนูป่ามาเลย์ ที่กัดกินทะลายปาล์มสดเสียหายสะสมรุนแรง ทำให้ขายผลผลิตไม่ได้ราคา รวมทั้งยังต้องสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายในการซื้อสารเคมีเพื่อกำจัดหนูค่อนข้างสูงแต่ก็ยังไม่สามารถปราบหนูได้ ซึ่งมีหลายหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนทำการศึกษาวิจัยการใช้ “นกแสก” กำจัดหนูในสวนปาล์มน้ำมันซึ่งพบว่าได้ผลดีมาก
นกแสก เป็นนกประจำถิ่นของไทยซึ่งมีอยู่ทั่วทุกภาคของประเทศ และเป็นนกกลางคืนที่อาศัยอยู่ใกล้ชุมชน ปกติใช้โพรงไม้และช่องใต้หลังคาเป็นรังวางไข่ กินหนูเป็นอาหาร มีพฤติกรรมล่าเหยื่อในที่โล่ง ทุ่งหญ้า ไร่นา และสวนปาล์มน้ำมัน มีการผสมพันธุ์ในช่วงเดือนกันยายน-กุมภาพันธ์ เลี้ยงลูก 2 ครอกติดต่อกัน จำนวนไข่รังละ 5-7 ฟอง จำนวนต่ำสุด 2 ฟอง สูงสุด 15 ฟอง เพศเมียจะฟักไข่ประมาณ 30 วัน ใช้เวลาฟักไข่ 18 ชั่วโมงต่อวัน ระยะแม่นกฟักไข่และช่วงที่ลูกยังเล็ก ๆ พ่อนกจะออกล่าเหยื่อนำมาป้อนให้แม่และลูกนกทุกวัน
จากการศึกษาส่วนประกอบของเศษอาหารที่นกแสกสำรอกออกมาในบริเวณที่นกเกาะพักนอน พบว่า นกแสกในสวนปาล์มน้ำมันของไทยกินหนูป่ามาเลย์เป็นอาหารเกือบ 100% โดยนกแสกกินหนูเฉลี่ยวันละ 1-2 ตัว หรือประมาณ 350-700 ตัวต่อปี ซึ่งหนูจำนวนนี้ถ้าปล่อยให้กัดกินผลปาล์มจะทำความเสียหายต่อผลผลิตปีละ 1.1-2.5 ตัน คิดเป็นมูลค่าความสูญเสียประมาณ 2,750-6,250 บาท ขณะเดียวกันเกษตรกรยังจะเสียเงินค่าซื้อสารเคมีและจ้างแรงงานวางยากำจัดหนู ทำให้มีต้นทุนสูงขึ้นอีก 700-1,400 บาทด้วย
กรมส่งเสริมการเกษตร ได้ดำเนินงานโครงการศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร กิจกรรมการจัดการศัตรูพืชตระกูลปาล์ม (มะพร้าวและปาล์มน้ำมัน) ดำเนินการใน 14 จังหวัดภาคใต้ ซึ่งมีการจัดทำแปลงสาธิตการจัดการศัตรูพืชตระกูลปาล์มโดยวิธีผสมผสาน จากการติดตามสถานการณ์การระบาดของศัตรูพืช พบว่า หนูเป็นศัตรูพืชที่สำคัญชนิดหนึ่งในสวนปาล์มน้ำมัน โดยจะเข้าทำลายต้นที่ปลูกใหม่และผลผลิต การใช้นกแสกเป็นวิธีการหนึ่งที่มีประสิทธิภาพในการควบคุมหนูในสวนปาล์ม ช่วยลดการใช้สารเคมี ลดต้นทุนการผลิตและยังเป็นการอนุรักษ์ธรรมชาติให้เกิดความสมดุล
กองส่งเสริมการอารักขาพืชและจัดการดินปุ๋ยพิจารณาแล้ว กิจกรรมดังกล่าวเป็นประโยชน์ต่อเกษตรกร ซึ่งจะเป็นแหล่งเรียนรู้สำหรับเกษตรกรตามโครงการและเกษตรกรผู้สนใจรายอื่นๆ จึงได้ประสานและขอสนับสนุนนกแสกจากคณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ทำงานวิจัยเรื่องการใช้นกแสกควบคุมหนูในสวนปาล์มน้ำมันและประสบความสำเร็จในจังหวัดชุมพรและจังหวัดสุราษฎร์ธานีมาแล้ว ให้แก่จังหวัดกระบี่ เพื่อนำไปใช้ในแปลงสาธิตการจัดการศัตรูพืชตระกูลปาล์มโดยวิธีผสมผสาน
นางระนอง จรุงกิจกุล เกษตรจังหวัดกระบี่ กล่าวว่า จังหวัดกระบี่มีพื้นที่ปลูกปาล์มน้ำมันประมาณ 1,087,500 ไร่ พื้นที่ให้ผล 965,112 ไร่ ผลผลิต ประมาณ 2,675,684 ตัน/ปี (ข้อมูล : ณ ส.ค. 2560) ซึ่งปัญหาสำคัญของการทำสวนปาล์ม คือ หนูทำลายต้นปาล์มที่ปลูกใหม่และผลผลิต สำนักงานเกษตรจังหวัดกระบี่ จึงได้ดำเนินการจัดทำแปลงสาธิตการเลี้ยงนกแสกเพื่อควบคุมกำจัดหนูในสวนปาล์มน้ำมัน 2 จุด และนาข้าว 1 จุด ซึ่งการใช้นกแสกกำจัดหนูเป็นวิธีการกำจัดหนูด้วยวิธีธรรมชาติ ลดการใช้สารเคมี และยังช่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยได้มอบหมายให้กลุ่มอารักขาพืช ทำการคัดเลือกสถานที่ที่จะทำเป็นแปลงสาธิตการเลี้ยงนกแสก เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ให้กับเกษตรกรทั่วไป จำนวนทั้งสิ้น 3 จุด คือ
- ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร อ.อ่าวลึก จ.กระบี่ เจ้าของศูนย์เรียนรู้ นายพันศักดิ์ จิตรรัตน์ บ้านเลขที่ 33/2 หมู่ที่ 5 ต.เขาใหญ่ อ.อ่าวลึก จ.กระบี่
- ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร อ.ลำทับ จ.กระบี่ เจ้าของศูนย์เรียนรู้ นายสมหวิง หนูศิริ บ้านเลขที่ 261 หมู่ที่ 3 ต.ทุ่งไทรทอง อ.ลำทับ จ.กระบี่
- บ้านนายประวัติ คลองรั้ว ประธานกลุ่มชาวนาตำบลคลองประสงค์ หมู่ที่ 1 ต.คลองประสงค์ อ.เมืองกระบี่ จ.กระบี่ (นาแปลงใหญ่) มีสมาชิกกลุ่ม 50 ราย พื้นที่ปลูกข้าว 300 กว่าไร่ ซึ่งเป็นจุดถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตร การผลิตปุ๋ยหมัก การทำเกษตรผสมผสาน ให้กับชาวบ้านในชุมชนและนักท่องเที่ยวอีกด้วย
กิจกรรมการจัดการสวนน้ำมันปาล์ม
ท่านที่สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ กลุ่มอารักขาพืช สำนักงานเกษตรจังหวัดกระบี่ โทร 075–611649
